กองวิชาการและแผนงาน เทศบาลเมืองนครพนม มีอำนาจหน้าที่เกี่ยวกับการวิเคราะห์ บริการข้อมูลสถิติที่จำเป็นในการวางแผนพัฒนาของเทศบาล ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการจัดทำงบประมาณรายจ่ายประจำปีของเทศบาล และเสนอแนะแนวทางแก้ไข ปรับปรุงและพัฒนาให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ติดตามและประเมินผล การดำเนินงานตามแผนพัฒนาเทศบาลโครงการพิเศษและโครงการตามนโยบายของทางราชการ พิจารณาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายร่าง และพิจารณาตรวจร่างเทศบัญญัติ กฎระเบียบ ข้อบังคับและคำสั่งเกี่ยวข้องกับการทำนิติกรรม รวบรวมข้อเท็จจริงพยานหลักฐาน เพื่อดำเนินการตามกฎหมาย สอบสวนดำเนินการเกี่ยวกับวินัยพนักงานเทศบาลและการร้องทุกข์หรืออุทธรณ์ เผยแพร่ข่าวสารของเทศบาล สนับสนุนผลงานนโยบายของเทศบาล จังหวัดและรัฐบาล รวบรวมข้อมูลต่างๆ เพื่อประโยชน์ในการประชาสัมพันธ์ และปฏิบัติหน้าที่อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
แบ่งความรับผิดชอบในการปฏิบัติหน้าที่ออกเป็น ๔ ฝ่าย ได้แก่ ฝ่ายบริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริการและเผยแพร่วิชาการ ฝ่ายแผนงานและงบประมาณ และฝ่ายนิติการ เพื่อประสานงานและดำเนินการตามภารกิจที่ได้รับมอบหมาย ให้เกิดผลดีแก่พี่น้องประชาชน ในเขตเทศบาลเมืองนครพนม
